Προκήρυξη Αλεξάνδρου Υψηλάντη στα αρχεία της Ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας

29-03-2021
Κείμενο και επιμέλεια: Δέσποινα Βλάσση
Εορτάζουμε διακόσια χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως

Προκύρηξη του Αλέξανδρου Υψηλάντη (Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας, Συλλογή χειρογράφων, αρ. 22) «Η φιλογενεστάτη Πατρίς μας, βλέποντας την γενικήν κίνησιν των ομοπίστων και ομογενών εις το να αποσείσουν τον ασεβή και τυραννικόν ζυγόν, εκινήθη με όλας τας δυνάμεις της, ύψωσε με ιεράν και δημόσιον τελετήν την πανευφρόσυνον σημαίαν της Ελευθερίας του γένους των ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών, και προσκαλεί μετά της κοινής Πατρίδος όλους εις τον υπέρ αυτών ιερόν πόλεμον. Άνδρες θείοι, μεσίται Θεού και ανθρώπων, γενήτε τώρα και συνελευθερωταί! Ενδύσασθε την πανοπλίαν του ουρανίου Βασιλέως και τα επίγεια όπλα ομού κατά των βλασφημούντων το πανάγιον όνομα του Σωτήρος, κατά των βεβηλούντων τους θείους του ναούς, κατά των αρπαχτήρων του θρόνου τον οποίον έκτισεν ο μέγας και ευσεβέστατος αυτοκράτωρ των χριστιανών Κωνσταντίνος, κατά των ασεβεστάτων και τυραννούντων Οθωμανών. Αι ιεραί χείρες σας, αι ευλογούσαι τους ορθοδόξους χριστιανούς, ας λάβωσι τώρα μάχαιραν και πυρ κατά των τυραννούντων τους ορθοδόξους. Μιμηθήτε τον Μωϋσήν, τον καταβαλόντα τον Αυγύπτιον· τον Ιησούν του Ναυή, τον καταπολεμήσαντα τους Αμαληκίτας· τον θεσβίτην Ηλιού, τον εν στόματι μαχαίρας εξαφανίσαντα τους ιερείς της αισχύνης. Εγέρθητε, χριστιανοί ήρωες! Ο Κύριος των δυνάμεων είναι μεθ’ ημών! Υπέρ ελευθερίας του Γένους ο αγών, υπέρ ελευθερίας της Πίστεως! Μάχεσθε, ευλογείτε, ενθαρρύνετε! Κανείς ας μην μείνη αργός εις τον ιερόν τούτον πόλεμον! Περικαλούμε να μας ειδοποιήτε περί των νικητικών προόδων σας. Τη 24 Φεβρουαρίου 1821, εν Ιασίω Αλ. Υψηλάντης» Το χειρόγραφο είναι ένα τετράδιο που περιλαμβάνει κείμενα του Εικοσιένα: το σάλπισμα του Αδ. Κοραή, τρεις προκηρύξεις του Αλεξάνδρου Υψηλάντη, και διάφορα σιχουργήματα. Ο αντιγραφέας των κειμένων υπογράφει στο φ. 14r: «Αντιγράφθη παρ’εμού του υπογεγραμμένου εις τους 1821, περίστασις εις την οποίαν οι Γραικοί επαναστήθησαν κατά των Οθωμανών. Παναγής Κεφαλάς παπα Ανδρέου Θεοφιλάτου». Ο Παναγής είναι πιθανότατα συγγενής δύο άλλων Κεφαλά, του Νικολάου και του Δημητρίου, που στo πρώτο μισό του 19ου αι. ζουν στη Βενετία και δραστηριοποιούνται στους κόλπους της αδελφότητας. Ο Νικόλαος (1769-1849) κατοικούσε στην ενορία του Αγίου Ζαχαρία, στο San Severo. Εγγράφεται στην αδελφότητα το 1807 και το 1843 χρημάτισε αντιπρόεδρος. Πέθανε στις 25 Αυγούστου 1849. Ο έμπορος Δημήτριος Κεφαλάς, εξελέγη μέλος της τετραμελούς επιτροπής (οι άλλοι τρεις ήταν ο Σπυρίδων Καλούτσης, ο Άγγελος Φορέστης και ο Κωνσταντίνος Καβάκος), που συγκροτήθηκε στις 27ης Φεβρουαρίου 1820 για τη σύνταξη του νέου καταστατικού της κοινότητας που εγκρίθηκε στις 11 Μαρτίου 1821, με τον τίτλο «Διάταγμα οικονομικόν, επιτροπικόν και διδασκαλικόν των εν τη διασήμω πόλει των Ενετών κατασταθέντων και ενοικισθέντων ορθοδόξων Ελλήνων» («Regolamento economico, amministrativo e disciplinare della nazion greca ortodossa, stabilita e domiciliata nell’inclita città di Venezia»). Ίσως το τετράδιο να βρέθηκε στο αρχείο ενός από τους δύο Κεφαλά. Του Νικολάου πιθανότατα που πέθανε στη Βενετία και που μπορεί κάποια υπάρχοντά του να πέρασαν στην κοινότητα.